Τρίτη 22 Ιουνίου 2010

SÜT SIĞIRLARINDA VERİM ÜZERİNE ETKİLİ BAZI İKLİMSEL STRES FAKTÖRLERİ



Savaş Atasever Hüseyin Erdem Ertuğrul Kul
O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Samsun

Özet:İklimsel çevre süt sığırlarında süt verimi, üreme performansı ve metabolizmayı olumsuz yönde etkileyebilen önemli
bir faktördür. Yüksek verimli sığırlar besin madde tüketiminde ve meme bezlerine kan akışında büyük oranda azalmaya
yol açan iklimsel stres koşullarına daha duyarlıdırlar. Özellikle yüksek sıcaklık ve bağıl nem, süt sığırlarında davranışsal
ve fiziksel değişimlere yol açabilmektedir. Süt sığırları için optimum çevre koşulları; orta derecede solar radyasyon, 5-8
km/saat rüzgar hızı, 13-18 oC sıcaklık ve %60-70 oransal nem olarak nitelendirilebilir.
Bu makalede bazı yaygın iklimsel stres faktörleri, verim üzerine etkileri ve bu etkilerin önlenebilme olanakları üzerinde
durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: İklimsel stres, verim, süt sığırı.

Some Climatic Stress Factors Effective on Yield in Dairy Cows

Abstract:The climatic environment is a major factor that can negatively effects milk production, reproductive
performance and metabolism of dairy cows. High producing cows are more sensitive to climatic stres conditions that
cause reducing a large amount of nutritient intake and a decreasing in blood flow to the mammary gland. Especially,
high temperature and relative humidity can cause in behavioral and physical changes in dairy cows. Optimum
environmental conditions for dairy cows can be qualified as moderate solar radiation, 5-8 km/h air velocity, the ambient
temperature range of 13-18 oC and the relative humidity range of 60-70%.
In this review, some prevalent climatic stress factors, their effects on yield and possibilities to prevent their intensity
were discussed

Key Words: Climatic stress, yield, dairy cow.

1.GİRİŞ
Hayvancılıktan elde edilen geliri ekonomik sınırlar
içinde artırabilmek için, iklim etmenlerinin
hayvancılıkla ilişkisini iyi anlamak ve

Τετάρτη 2 Ιουνίου 2010

Laktasyondaki Süt Ineklerinde Beslemenin Metabolik Hastalıklar Üzerindeki Etkisi




Charles C. Stallings
Sütçülük Bilimi Profesörü
Virginia Tech. Üniversitesi
Blacksburg, Virginia USA


Buzagılamanın hem öncesi, hem de sonrasındaki besleme uygulamaları, laktasyondaki
süt ineklerinin saglıgını etkileyebilir. Metabolik hastalıklar, genellikle, yem alımının
sınırlı oldugu ve süt veriminin hızla arttıgı ilk laktasyon haftalarında bas gösterir. Rumen
asidozu ve abomasum deplasmanı gibi bazı metabolik hastalıklarsa, rasyodaki
dengesizliklere baglı olarak laktasyonun daha ileri haftalarında da ortaya çıkabilir.
Ayrıca, birçok metabolik hastalık birbiriyle iliskili olup bunlardan birinin ortaya çıkması
digerlerini de tetikleyebilir. En yaygın görülen hastalıklar, metabolik sebepleri ve
beslemeyle olan iliskileriyle birlikte asagıda tanımlanmıstır:

Yatalak Sığır (The downer cow)



Süt hummasına yakalanmış fakat başarılı sağıtım yapılmamış hayvanlar “yatalak sığırlar” (downer cows) olarak adlandırılır. Bu hayvanlar tez canlı görünür, isterler fakat arka ayakları felçli olduğundan ayağa kalkabilmeleri mümkün değildir. Bazıları ön ayakları üzerine kalkarak, sürünerek yürümeye çalışır. Yatalak sığır sendromu metabolik hastalıklardan farklı değildir. Sadece doğum felcinin devamı olan bir durumdur.

Hayvanın 4-6 saat kadar yatalak kalması bile, sert zemine temas eden vücut kısımlarında kan dolaşımı engellendiğinden, kas çürümelerine (işemik nekroz) ve sinirlerde iltihaba yol açar. Kan enzim profilinin ölçülmesi sonucu serum glutamik oxalo transaminase (GOT) ve creatine phosphokinase (CPK) gibi enzimlerin yıkıma uğramış kas hücrelerinden kana geçmesi ile yükseldiği görülür. İdrarda pozitif myoglobin reaksiyonunun görülmesi hastalığın ilerlemiş halini yansıtır ve böyle hayvanın iyileşmesi mümkün değildir. Doğum travması sonucu siyatik sinirin tahribi sonucu felç gelişebilir. Hayvanın ani düşmesi ile leğen kemiği kırılmış olabilir. En sonunda hayvanda meme ve döl yatağı iltihapları gelişir.